“Waarom?” vroeg ze hem in het maanlicht van de nacht. Een zachte maar koude bries trok door de zwarte struiken en door zijn gedachten. “Waarom wil je het doen?”
“Daarom”, wou hij antwoorden, en hoewel hij het meende, vond hij het antwoord te kinderlijk klinkend voor wat hij bedoelde.
“Ze zullen het je vragen”, ging ze verder. Hij vroeg zich af of ze de achterdocht, die ze suggereerde, ook deelde.
“Gewoon”, zei hij dan maar, en ook dat antwoord klopte maar dekte het belang van zijn visie niet. Voor hem was zijn handelen ‘gewoon’. Een evidentie.
“Niet alles heeft een reden”, zei hij, “een oorzaak. Het is een symptoom van onze tijd. Alles moet een reden hebben. Een oorzaak, een drijfveer, een motivatie. Zodat we het kunnen verklaren, of erger, kunnen verbeteren. Het lijkt een natuurwet, maar we hebben deze mechanistische gedachte amper honderd jaar geleden verzonnen. Toen we besloten dat we de wonderen uit de wereld konden wissen. En gelijktijdig besloten dat we ook God niet meer nodig hadden.” Althans, dat denken we.
Ze wist dat ze hem op zijn gevoelige plek had geraakt. Ook al dachten velen dat hij steeds met voorbedachte rade te werk ging, wist ze wel beter. Hij handelde meestal impulsief. Omdat hij snel kon denken en zijn spontaan gedrag dan ook kon bijsturen, leek het alsof alles doordacht was. Alsof hij alles onder controle had. Wat de achterdocht waarnaar ze verwees alleen maar aanwakkerde. Maar hij was zoals de circusartiest die iedere keer opnieuw hoopte dat het hem zal lukken. Dat hij niet door de mand zou vallen.
Zo hielp hij vrienden zonder beperking in tijd en ruimte. Geen vergoeding vragend of verwachtend. Zelfs als het om kiemend ondernemerschap ging. Of waren er verborgen indirecte inkomsten die alleen hij had gezien? Achterdocht. Ze staat altijd om de hoek te loeren. Deelachtig zijn in een droom die misschien werkelijkheid zou worden, was zijn beloning. Hij was figurant in vele dromen.
Zo schreef hij complimenteus mooie verhalen over vrienden. Maar zelfs complimenten waren vandaag achterdochtig. Laat staan dat je een verschijning lyrisch zou beschrijven, naakt aan een vijver. #MeToo schuilt volgens sommigen zelfs in de woorden tussen die zwarte sinistere struiken. Niets was nog onschuldig. Een gevolg van de wonderen die de wereld uit waren. Zonder God is iedereen schuldig.
Hij had besloten de organisatie van de samenleving te herschrijven. Geen kleine ambitie. Eerst in tekst. Daar was hij al enkele jaren mee bezig. Nu ook in het echt. Hij kon het niet meer aanzien: het anachronistisch en soms stuitend gedrag van wie de regels bepaalde. Velen waren hem voorgegaan. Met sterkere geloofsbrieven dan de zijne. De meesten waren er niet in geslaagd om de verandering waar ze voor stonden, te realiseren. En nu zou hij zijn kans wagen. Zit je langs de kant van de weg de koers te becommentariëren? Of zit je op de fiets? Zijn prof filosofie vroeg het zijn studenten vaak. Waarom?
“Daarom!”, mompelde hij strijdvaardig terwijl hij in slaap viel. Ze keek naar hem en lachte. Daarom lig ik hier, dacht ze en sloot de ogen.
Zoek niet te begrijpen om te geloven, fluisterde Augustinus zacht, maar geloof om te begrijpen. De maan zong zijn serenade.